ΤΟ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΗΛΟΥ
ΓΙΑ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΓΡΗΓΟΡΗ ΜΠΕΛΙΒΑΝΑΚΗ
Παραμονὴ Χριστουγέννων 2020
Παρῆλθαν ἤδη 7 ἡμέρες ἀπὸ τὸν θάνατο (17 Δεκεμβρίου) τοῦ Γρηγόρη Μπελιβανάκη, ἱδρυτῆ τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Μουσείου Μήλου.
Ὁ Ἀδάμαντας καὶ ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Τριάδας γιὰ χρόνια ὑπῆρξαν τὸ ἐπίκεντρο τῶν προσπαθειῶν τοῦ Γρηγόρη Μπελιβανάκη γιὰ τὴ διάσωση, μέρους ἔστω, τῆς ἐκκλησιαστικῆς κληρονομιᾶς τοῦ νησιοῦ. Ἀπὸ τὴν ἡμέρα ποὺ βρῆκε τυχαῖα κάποια ἐκκλησιαστικὰ εἴδη πεταμένα στὰ σκουπίδια, ὁ Γρηγόρης Μπελιβανάκης συνέλαβε τὸ ὄραμα ἑνὸς Ἐκκλησιαστικοῦ Μουσείου, ποὺ θὰ λειτουργοῦσε ὡς «Κιβωτός» τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἱστορίας τῆς Μήλου ‒ ἱστορίας ποὺ χάνεται πίσω στὴ βυζαντινὴ ἐποχὴ καὶ στοὺς Φράγκους δυνάστες. Ὁ Ναὸς τῆς Ἁγίας Τριάδας ὑπῆρξε, ἀπὸ πολλὲς ἀπόψεις, τὸ καταλληλότερο σημεῖο γιὰ τὴ στέγαση τοῦ Μουσείου, ἀφοῦ ἀποτελεῖ ἐκκλησιαστικὸ μνημεῖο ἀπὸ μόνος του καὶ συνδυάζει ἀρχιτεκτονικὰ στοιχεῖα βυζαντινά, φράγκικα καὶ νεώτερα.
Γιὰ 20 χρόνια, ἀπὸ τὸ 2000, ἔτος ἱδρύσεως, καὶ μέχρι πρότινος, ὁ Γρηγόρης Μπελιβανάκης ὑπῆρξε ὁ ἰθύνων νοῦς τοῦ Μουσείου καὶ τὸ ὑπηρέτησε μὲ ὅλη τὴ δύναμη τῆς ψυχῆς του, εἴτε ἀπὸ τὴ θέση τοῦ Ἀντιπροέδρου εἴτε ἀπὸ τὴ θέση τοῦ Ἐπιμελητῆ (μὲ Πρόεδρο πάντα τὸν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Σύρου κ. Δωρόθεο Βʹ). Τὸ Μουσεῖο ὑπῆρξε ἕνα ἀπὸ τὰ «πνευματικά του παιδιά» καὶ ἴσως τὸ πιὸ ἀγαπημένο. Σὲ αὐτὸ στεγάστηκαν ποικίλα ἐκκλησιαστικὰ κειμήλια τῆς Μήλου, ἀπὸ παλιὲς εἰκόνες τῶν Σκορδίληδων ἔως ἀφιερώματα ξενητεμένων Ἀδαμαντινῶν ἀπὸ τὴν Ὀδησσό. Εἶναι ἄγνωστη ἡ τύχη κάποιων ἀπὸ αὐτά, ἂν δὲν εἶχε ἐνδιαφερθεῖ προσωπικὰ ὁ Γρηγόρης Μπελιβανάκης, ὁ ἄνθρωπος ποὺ συνέταξε καὶ ἐπιμελήθηκε ἀκόμα καὶ τὶς λεζάντες τῶν ἐκθεμάτων καὶ τὶς φωτογραφίες τῶν καρτῶν στὸ πωλητήριο! Καὶ ὁ ὁποῖος συνέγραψε βιβλία ἐκκλησιαστικῆς ἱστορίας σχετικὰ μὲ τὶς Κατακόμβες τῆς Μήλου, τὴν Ἁγία Τριάδα Ἀδάμαντος, τὴν Κοίμηση τῆς Θεοτόκου Ἀδάμαντος καὶ τὶς ἐπιτύμβιες ἐπιγραφὲς ποὺ ὑπάρχουν στὴ Μῆλο, διαθέτοντας ὅλους αὐτοὺς τοὺς τίτλους στὸ πωλητήριο τοῦ Μουσείου καὶ μὲ τὰ ἔσοδα νὰ πηγαίνουν ὑπὲρ τοῦ Μουσείου καὶ μόνο! Ὁ Γρηγόρης Μπελιβανάκης πού, ὅλα αὐτὰ τὰ 20 χρόνια, δὲ σταμάτησε νὰ ἐνδιαφέρεται γιὰ τὴν ἐπισκευὴ τοῦ παμπάλαιου Ναοῦ τῆς Ἁγίας Τριάδας, φροντίζοντας γιὰ τὴ σύνταξη σχετικῆς Τεχνικῆς Μελέτης ποὺ ἐγκρίθηκε ἀπὸ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ὑπηρεσία.
Κατά διαστήματα, ἐκπροσωπῶντας τὸ Μουσεῖο, οἱ ἐπιλογὲς τοῦ Γρηγόρη Μπελιβανάκη γέννησαν ἀντιδράσεις καὶ ὁ ἴδιος πολεμήθηκε πολύ, ἀπὸ ἀνθρώπους ποὺ ἀμφισβήτησαν τὴ χρησιμότητα τοῦ Μουσείου μὲ διάφορους τρόπους. Γεγονὸς ὅμως παραμένει ὅτι μὲ τὴ συμπαράσταση καὶ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Σύρου, τὸ Ἐκκλησιαστικὸ Μουσεῖο Μήλου ἄντεξε τὴν ἀμφισβήτηση καὶ ἐξακολουθεῖ νὰ ὑπάρχει, στεγαζόμενο πάντοτε στὴν ἐμβληματικὴ Ἁγία Τριάδα, μάρτυρας τῶν εὐγενῶν προσπαθειῶν ἑνὸς ἀνθρώπου γιὰ τὴ διάσωση τῆς πολιτισμικῆς κληρονομιᾶς τοῦ τόπου του. Κι ἂν ὁ Γρηγόρης Μπελιβανάκης, ὁ ἱδρυτὴς τοῦ Μουσείου, δὲν ὑπάρχει πλέον, ὑπάρχουν πάντα οἱ παρακαταθῆκες ποὺ ἄφησε σ᾽ ὅσους τὸν συνεπικουροῦσαν στὸ ἔργο του: «συλλέγετε τὰ περισσεύματα»! Ὁ ἴδιος, μὲ προσωπικοὺς κόπους καὶ μεγάλα ἔξοδα, κατάφερε νὰ δημιουργήσει ἕνα πολὺ μεγάλο, ὅσο καὶ μοναδικό, ἀρχεῖο, μὲ πλῆθος ἀπὸ τεκμήρια τῆς ἱστορίας τῆς Μήλου, παλαιότερης καὶ πρόσφατης, ἐκκλησιαστικῆς καὶ κοσμικῆς. Ἕνα ἀρχεῖο ποὺ θὰ πρέπει πλέον νὰ διασωθεῖ καὶ νὰ παραδοθεῖ πρὸς χρήση στοὺς ἐρευνητές, σὲ μιὰ Δημοτικὴ Βιβλιοθήκη-Ἱστορικὸ Ἀρχεῖο, γιὰ τὸ καλὸ τῆς κοινωνίας τῆς Μήλου.
Μὲ τὴν ἀπώλεια τοῦ Γρηγόρη Μπελιβανάκη στὶς 17 Δεκεμβρίου, τὸ Ἐκκλησιαστικὸ Μουσεῖο Μήλου δὲν ἔχασε μόνο τὸν Ἀντιπρόεδρό του. Ἡ κοινωνία τοῦ Ἀδάμαντα ἀλλὰ καὶ ἡ κοινωνία τῆς Μήλου γενικότερα, δὲν ἔχασαν μόνο ἕναν ἀκούραστο ἐρευνητῆ καὶ συγγραφέα. Ἔχασαν, περισσότερο ἴσως ἀπ᾽ ὁτιδήποτε ἄλλο, ἕναν μεγάλο ὀραματιστῆ. Τὸ Διοικητικὸ Συμβούλιο τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Μουσείου θὰ ἐξακολουθήσει νὰ βαδίζει στὰ βήματα τοῦ ἱδρυτῆ του, καταβάλλοντας κάθε δυνατὴ προσπάθεια γιὰ τὴ διάσωση τῆς ἐκκλησιαστικῆς ‒και όχι μόνο‒ κληρονομιᾶς τοῦ νησιοῦ. Κάτι ποὺ ἤδη γίνεται πράξη μὲ τὸ ἐκδοτικὸ ἔργο τοῦ Μουσείου, ποὺ μέσα στὸ 2020 κυκλοφόρησε δύο ἀκόμα βιβλία, γραμμένα ἀπὸ τὸν Γρηγόρη Μπελιβανάκη, σχετικὰ μὲ τὸν Ἱερὸ Ναὸ Ἁγίου Γεωργίου στὸν Πέραν Τριοβάσαλο καὶ τὴν Ἱστορία τοῦ Πέραν Τριοβασάλου.
Τὸ Διοικητικὸ Συμβούλιο τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Μουσείου, ἐν μέσῳ πανδημίας καὶ παντοίων δυσκολιῶν, ἐκφράζει τὴ βαθιά του θλίψη γιὰ τὴν ἀπώλεια τοῦ Γρηγόρη Μπελιβανάκη ‒ μιὰ θλίψη ποὺ ὅμως οἱ Ἅγιες Μέρες μετουσιώνουν σὲ βαθιὰ πίστη γιὰ ἕνα καλύτερο αὔριο. Μιὰ πίστη ποὺ ἄλλωστε εἶναι ἔκδηλη σὲ ὅλο τὸ ἔργο τοῦ Γρηγόρη Μπελιβανάκη, τοῦ Μεγάλου αὐτοῦ τέκνου τοῦ Ἀδάμαντα.
Καλά Χριστούγεννα σὲ ὅλους καὶ σὲ ὅλες.
Τὰ μέλη τοῦ Δ.Σ. τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Μουσείου στὴ Μήλο
Ὁ Γραμματέας, Παῦλος Κοτρωνάκης
Ὁ Ταμίας, Παῦλος Δεληνταδάκης
Τὸ Μέλος, Γιάννης Ζούλιας
Τὸ προσωπικὸ τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Μουσείου Μήλου
Ἡ ὑπάλληλος, Ἄννα Μαρκιοῦ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου