 |
| Τρυπητή, δεκαετία τοῦ 1930. Περιφορὰ τῆς εἰκόνας τοῦ Ἁγίου Νικολάου. |
6 Δεκεμβρίου, σὰν σήμερα – ἀλλὰ μιὰ χρονιὰ προπολεμική. Στὴν περιφορὰ τῆς εἰκόνας πλῆθος κόσμου καὶ μπροστὰ ἡ «μαρίδα» τοῦ χωριοῦ.
Δεκέμβρης. Σύντομη στάση τοῦ πλήθους γιὰ φωτογραφία ἔξω ἀπὸ τὸ «Καφενεῖον ‒ Κουρεῖον Ν. Βαμβούνη», λίγο κάτω ἀπὸ τὴν ἐκκλησία. Καφενεῖο καὶ κουρεῖο ταυτόχρονα! Μαζὶ μὲ τὰ λάβαρα καὶ τὰ ἐξαπτέρυγα, στὴν κορυφὴ τῆς πορείας, ἀρκετὰ μικρὰ ἀγόρια. Μὲ κοντὰ παντελόνια!
Χάριτες ὀφείλω γιὰ τὴ συγκεκριμένη φωτογραφία στὴν κυρία Ἄννα Μαρκιοῦ, ἡ ὁποῖα ἔθεσε τὴ φωτογραφία ὑπόψη μου, πρὶν λίγα χρόνια. Τὴν κυρία Μαρκιοῦ, ἄνθρωπο ποὺ ἔχει βοηθήσει στὴ διάσωση ἀρκετοῦ ἀρχειακοῦ ὑλικοῦ μέχρι τώρα, εὐχαριστῶ θερμῶς.
Ἡ φωτογραφία προέρχεται ἀπὸ τὸ ἀρχεῖο τῆς ἐκκλησίας τοῦ Ἁγίου Νικολάου Τρυπητῆς: γιὰ τὴν ἄδεια ψηφιοποίησης ὀφείλω ὁμοίως θερμὲς εὐχαριστίες στὸν ἐφημέριο Τρυπητῆς καὶ ἀρχιερατικὸ ἐπίτροπο, πατέρα Νεκτάριο.
Τρυπητή, ἴσως 85 μὲ 90 χρόνια πρίν. Τότε ποὺ τὸ χωριὸ εἶχε περισσότερο κόσμο, περισσότερα καταστήματα καί, βέβαια, περισσότερα παιδιά. Ἀκολουθῶντας τὴ «μόδα», κάποια ἀπὸ τὰ ἀγόρια τῆς φωτογραφίας φοροῦν τὰ πολὺ χαρακτηριστικὰ ἐκεῖνα κασκέτα τῆς ἐποχῆς καὶ κοιτοῦν τὸν φακό στὰ μάτια. Τὰ κοντὰ παντελόνια (ὅπως ἐπίσης τὰ πολὺ κοντὰ μαλλιά!) ἦταν ἐπίσης συνηθισμένα στὰ μικρὰ ἀγόρια τῆς ἐποχῆς, μιὰ τάση ποὺ συνεχίστηκε γιὰ κάποιες δεκαετίες καὶ μετὰ τὸν πόλεμο.
Τὴ φωτογραφία εἶχα δείξει παλιότερα στὸν ἀείμνηστο Γρηγόρη Μπελιβανάκη καὶ τοῦ εἶχα ζητήσει νὰ κάνει κάποιο σχόλιο γιὰ πρόσωπα καὶ πράγματα. Λόγω ἠλικίας καὶ πολύχρονης ἐνασχόλησης ἦταν ὁ πλέον κατάλληλος ἄνθρωπος γιὰ νὰ σχολιάζει παλιὲς μηλέικες φωτογραφίες, καὶ εἰδικὰ προπολεμικές.
«Ἀναγνωρίζω μὲ σιγουριὰ μόνο τὴν δεύτερη φιγούρα ἐκ δεξιῶν», μοῦ ἔγραψε ὁ Γρηγόρης Μπελιβανάκης, «τὸν καμπουριασμένο γέρο μὲ τὸ παλτό. Εἶναι ὁ Ἀνδρέας Σαβιολίδης, πλανόδιος πωλητὴς ὑφασμάτων καὶ ἐκκλησιαστικῶν εἰδῶν, δηλ. λιβάνια κ.λπ. Ἦταν ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ, πάντοτε παρὼν στὶς θρησκευτικὲς ἐκδηλώσεις καί, συχνά, ψάλτης. Προπολεμικά. Θὰ πρέπει νὰ πέθανε κατὰ τὴν Κατοχή. Ἄρα καὶ ἡ ἐποχή. Οὐδὲν ἄλλο μοῦ εἶναι γνώριμο. Οὔτε ὁ παπάς.
Συλλέγετε τὰ περισσεύματα....».
Χάρη στὸ σχόλιο τοῦ Γρηγόρη Μπελιβανάκη, σώθηκε μιὰ πληροφορία: πόσοι, ἄραγε, θὰ μποροῦσαν νὰ ταυτοποιήσουν ἕνα, ἔστω, πρόσωπο σὲ μιὰ προπολεμικὴ φωτογραφία τῆς Τρυπητῆς; Θὰ ἤθελα, παρὰ ταῦτα, νὰ ἐλπίζω ὅτι ἴσως κάποιος ἢ κάποια ἀπὸ τοὺς φίλους ἀναγνώστες καὶ ἀναγνώστριες τῆς «Φωτοθήκης» θὰ μποροῦσε, ἴσως, νὰ ἀναγνωρίσει καὶ κάποιο ἄλλο πρόσωπο. Μήπως τὸν παπά; Κάθε σχόλιο εἶναι εὐπρόσδεκτο.
Τέλος, θὰ σταθῶ πολὺ λίγο στὴν τελευταία φράση τοῦ Γρηγόρη Μπελιβανάκη, ποὺ μοῦ εἶχε κάνει πολλὴ ἐντύπωση τότε: «συλλέγετε τὰ περισσεύματα»... Σήμαινε, βέβαια, «μαζεύετε ὅ,τι μπορεῖτε ποὺ νὰ ἔχει σχέση μὲ τὸ παρελθὸν τοῦ νησιοῦ. Εἶναι ἡ ταυτότητά μας».
Μιὰ σοφὴ κουβέντα ἀπὸ ἕνα σοφὸ ἄνθρωπο, ποὺ μᾶς ἔχει λείψει πολύ.
Ἀφῆστε ἕνα σχόλιο γι’ αὐτὴν τὴ δημοσίευση χρησιμοποιῶντας τὸν σύνδεσμο ποὺ ἀκολουθεῖ:
Παύλο πολύ ωραίο άρθρο όπως πάντα. Έχω την εντύπωση ότι ο ιερέας (στα αριστερά) είναι ο παπά Νικόλης (Νικ.Παρρής). Για τον Διάκο δεν είμαι σίγουρος.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕκ παραδρομής στο σχόλιο δεν άφησα ταυτότητα
ΑπάντησηΔιαγραφήΝικήτα, εὐχαριστῶ πολὺ γιὰ τὴν παρατήρηση. Τώρα ποὺ τὸ βλέπω, νομίζω πὼς εἶναι πολὺ πιθανὸ νὰ ἔχεις δίκιο -- πράγματι, ὁ παπὰς μοιάζει πολὺ μὲ τὸν παπα--Νικόλη (Νικόλαο Γεωργίου Παρρή). Τὸν παπα--Νικόλη διαδέχθηκε τὸ 1937 ὁ πατὴρ Μιχαήλ Λουκιανός -- συνεπῶς, ἂν ἡ παρατήρησή σου εἶναι σωστή, ἡ φωτογραφία πρέπει νὰ χρονολογεῖται πρὶν τὸ 1937.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑπό τα στοιχεία που συνέλεξα κατά τη συγγραφή της εργασίας για την unrra, σε αυτό καταλήγω. Δεν είναι βέβαια πολύ ευκρινής η φωτογραφία αλλά είμαι σχεδόν βέβαιος
ΔιαγραφήἩ φωτογραφία ὄντως δὲν εἶναι πολὺ εὐκρινής, ὅμως ἡ ὁμοιότητα μὲ τὸν παπα-Νικόλη εἶναι πολὺ μεγάλη. Ἄλλωστε, ἐκεῖνος ἦταν ἐφημέριος Τρυπητῆς τὴν ἐποχὴ ἐκείνη καὶ εἶναι λογικὸ νὰ βρίσκεται στὴν περιφορὰ τῆς εἰκόνας τοῦ Ἁγίου Νικολάου. Σημειωθήτω ὅτι καὶ ὁ σημερινὸς ἐφημέριος Τρυπητῆς, πατὴρ Νεκτάριος Σῶρρος, μετὰ ἀπὸ ἐρώτησή μου ἐπιβεβαίωσε τὴν ταύτιση.
ΔιαγραφήΠολύτιμη βιβλιογραφία: Γρ. Μπελιβανάκη "Ὁ Ἱερὸς Ναὸς Ἁγίου Νικολάου Τρυπητῆς Μήλου", Ἀθήνα 2002. Ἐκεῖ βρῆκα φωτογραφίες τοῦ παπα-Νικόλη (σελ. 51 κ.ἐξ.). Σημειωθήτω ὅτι ὁ συγγραφέας τοῦ βιβλίου εἶχε προσφέρει ὅλα τὰ ἔσοδα ἀπὸ τὶς πωλήσεις "ὑπὲρ τῆς ἐκκλησίας τοῦ Ἁγίου Νικολάου Τρυπητῆς", ποὺ τότε ἐπισκευαζόταν, οὐδὲν προσποριζόμενος ὑπὲρ ἐαυτοῦ, ἀλλὰ μὀνον "ἐξαιτούμενος τὴν χάριν τοῦ Ἁγίου" (σελ. 7).
ΑπάντησηΔιαγραφή